TÜRK MUTFAK KÜLTÜRÜNDE GELENEKSEL BESİN SAKLAMA YÖNTEMLERİ

 

İnsan, var olduğu ilk günden beri en büyük uğraşını hayatta kalmak üzerine vermiştir. Yaşamını sürdürebilmek, neslini devam ettirebilmek ve nihayetinde sosyalleşebilmek için birincil olarak beslenmeye ihtiyaç duymuştur. Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisinde de belirttiği gibi, insanın diğer tüm ihtiyaçlarının önünde yer alan beslenme ihtiyacıdır. Bu amaçla; avcılık-toplayıcılık ile başlayan beslenme serüveni, yerleşik hayata geçilmesiyle birlikte değişmeye ve gelişmeye başlamıştır. Yalnızca ihtiyacı kadarını avlayan-toplayan insan; artık besinlerini yetiştirmeye ve üretmeye başlamıştır. Bu besinleri bulmakta güçlük çekeceği zamanlarda tüketebilmek, dayanıklılığını arttırabilmek ve farklı lezzetler kazandırabilmek için koruma yolları arayışına girmiştir. Köklü bir geçmişe sahip Türk toplumu, besinleri korumak amacıyla çok farklı saklama yöntemleri geliştirmiştir. Bu yöntemlerin bir kısmı, farklı lezzetler kazandırmaya yönelik olarak denemelerle; bir kısmı da göçler, savaşlar, iklim ve coğrafi şartların getirdiği zorunluluklardan ortaya çıkmıştır. Tarihin başlangıcından beri çok farklı coğrafyalarda ve genellikle hareket halinde yaşayan Türk toplumu, böylece zengin bir mutfak kültürünün de günümüze kadar ulaşmasını sağlamıştır. Gelenekselliğin izlerini her alanda taşıyan Türk mutfağı, Dünya’da eşine ender rastlanan kendine has özelliklere sahiptir. Besin saklama açısından çok farklı yöntemler kullanılmış, bu yöntemlerin neredeyse tamamı modern olarak uygulanmakla birlikte günümüzde geleneksel olarak devam ettirilmektedir. Bu kitap; Türk toplumunun geçmişten beri uyguladığı ve her biri kültürel bir miras niteliğinde olan geleneksel besin saklama yöntemlerini detaylı olarak ele almayı amaçlamıştır. İlgili alan yazında benzer çalışmalar olmakla beraber, bu eserin olabildiğince kapsayıcı olması dikkate alındığında, Türk mutfak kültürü çalışmalarına önemli katkılar sağlayabileceği söylenebilir.